Najlepsze szkółki piłkarskie świata cz. 3 - Ajax
Ajax Amsterdam - pierwsze skojarzenie? Fantastyczna szkółka piłkarska, wypuszczająca każdego roku niesamowitych wręcz nastoletnich piłkarzy. Zdarza się o tym na co dzień zapominać, czego przyczyną jest zdecydowane osłabienie pozycji stołecznego klubu
"De Toekomst" w przełożeniu na język polski oznacza "przyszłość", a jest to zarazem nazwa akademii Ajaksu. Tak się już utarło, że ową przyszłością są właśnie wychowankowie czy ściągani do Amsterdamu jako świeżo upieczeni nastolatkowie.
To właśnie tam przyuczał się piłkarstwa Johan Cruyff, dzisiaj - honorowy prezes FC Barcelony. Jednym z sekretów sukcesu wspomnianej La Masii jest przeszczepienie na jej grunt przez Holendra wielu rozwiązań, których uświadczył w Ajaksie jako młody chłopak. Nieustannych powiązań obu szkółek nie sposób uniknąć, bo choć łączy się m.in. osoba Cruyffa, podobieństw jest zdecydowanie więcej. Obie wpajają od małego wizję piłki iście technicznej, poruszania się w schemacie 4-3-3, obie mają pokaźne budżety. "De Toekomst" dysponuje rocznie sumą - bagatela - 4.5 mln. euro.
Obecny kompleks treningowy funkcjonuje od 1996 roku, położony jest natomiast niedaleko samej Amsterdam Arena. Infrastruktura sportowa jest wyśmienita - młodzi adepci mają do dyspozycji sześć pełnowymiarowych boisk, z czego dwa pokryte są sztuczną nawierzchnią. Ponadto na terenie akademii znajdują się trzy place gry niepełnowymiarowe, służące najczęściej tym najmłodszym. Jest sala gimnastyczna, jest siłownia. Budynek klubowy kryje całą masę pomieszczeń biurowych, ale można tam znaleźć także restaurację oraz - co oczywiste - przestrzeń dla zawodników - sale wykładowe do zajęć teoretycznych, szatnie czy pracownie multimedialne.
Większość obserwatorów mających bezpośrednią styczność z "De Toekomst" wskazuje, że kluczowym czynnikiem dla wypracowania aż tak skutecznego schematu funkcjonowania jest bez mała wzorcowa organizacja. Ajax zatrudnia kilkudziesięciu pracowników, którzy zajmują się utrzymaniem przykładnej działalności akademii. Wśród nich, wszelakiej maści trenerzy stanowią tylko część składową. Na etatach są lekarze, nauczyciele, dietetycy, pracownicy trudniący się utrzymaniem muraw czy kierowcy autobusów. Najmłodszych wszak na treningi dowożą rodzice, ale ich starsi koledzy na teren ośrodka dostają za pomocą klubowego transportu. Po szkole spotykają się w na miejscu - jedzą wspólny obiad, odbywają sesję treningową i zajmują się pracą domową. Jeżeli ktoś ma jakieś zaległości, klubowi nauczyciele pozostają na wezwania graczy.
Ci z okolic nie zmieniają miejsca zamieszkania, co umożliwia kilkanaście klubowych busów. Ci zaś, którzy z regionu nie pochodzą bądź też mieszkali dotychczas za granicą, zakwaterowani zostają wśród amsterdamskich rodzin. W tym miejscu warto zatrzymać się przy instytucji odpowiedzialnej za ściągnie do "De Toekmost" uzdolnionych małolatów. Sieć skautingu Ajaksu jest niesamowicie rozbudowana - obejmuje niemal cały glob dzięki współpracy ponad sześciu tysięcy tzw. szperaczy. W samej Holandii jest ich około 70, resztę skoszarowano głównie w Afryce (szkółka Ajax Cape Town) i w Ameryce Południowej (analogiczna Ajax America). Każdy potencjalny nowy nabytek Ajaksu poddawany jest procesowi długoterminowej obserwacji, podczas której dokonuje się drobiazgowej analizy silnych i słabych stron danego zawodnika. Ta przeważa o tym, czy - po ewentualnym wydaniu takowej o pozytywnym wydźwięku przez trzech skautów - danego gracza zdecydują się wziąć pod lupę przedstawiciele klubowej centrali.
Istnieje również alternatywna droga dostania się do akademii Ajaksu. Każdego roku organizowany jest "Tydzień Talentów". Podczas trwającego trzy dni - regularnie - ponad tysiąc najmłodszych i nieco starszych prezentuje swe umiejętności w ramach rozmaitych ćwiczeń i gierek. Tą drogą drzwi do wielkiego futbolu otworzyli sobie np. Edgar Davids i Rafael van der Vaart.
W chwili obecnej, w "De Toekmost" trenuje niespełna 240 chłopców. Ta dość liczna grupa podzielona jest według kryterium wieku na siedem drużyn, począwszy od siedmiolatków, a skończywszy na teamie U-19. Czymś niespotykanym - nie tylko w Holandii - jest wystawienie przez Ajax aż takiej liczby drużyn w rozgrywkach młodzieżowych, czymś wręcz bez precedensu.
Treningi oparte są o zasadę TIPS, zakładającej wszechstronny rozwój młodego organizmu. Szczególną uwagę poświęca się szlifowaniu techniki, szybkości, boiskowej inteligencji i hartowaniu charakteru. Jak już było wspomniane, wszystkie zespoły korzystają z ustawienia ze schematu z czterema obrońcami, trzema pomocnikami i tercetem na desancie. Efekt jest taki, że podczas rozwoju i wzrostu graczy stosowany jest nieustannie ten sam system gry, założenia taktyczne nie ulegają zmianie, co daje możliwość wytrenowania niemal do perfekcji koncepcji obecnej - przede wszystkim - wśród seniorów. A wszystko po to, by absolwent akademii był przygotowany do stania się częścią drużyny wyznającej filozofię futbolu totalnego. Jeżeli jednak los zaprowadzi delikwenta do zupełnie innego klubu, ma technicznie i kreatywnie wyrastać ponad nowych kolegów.
Ajax umożliwia trudnienie się szkoleniem żółtodziobów swym "emerytowanym" gwiazdom. Warunkiem jest jednak odbycie minimum rocznego stażu pod okiem doświadczonych specjalistów w dziedzinie fachu trenerskiego. Postępy zostają na koniec ocenione i zapada decyzja, czy były piłkarz zostanie zatrudniony w charakterze nowego szkoleniowca. Dzisiaj są to m.in. Frank de Boer, Dennis Bergkamp czy Aaron Winter.
Najlepsi grający obecnie wychowankowie "De Toekmost": Steven Pienaar (Everton), Clarence Seedorf, Klaas Jan Huntelaar (obaj AC Milan) Thomas Vermaelen (Arsenal), Edwin Van Der Saar (Manchester United), Wesley Sneijder (Inter Mediolan), Rafael Van Der Vaart (Real Madryt), Ryan Babel (FC Liverpool), Nigel De Jong (Manchester City), Maarten Stekelenburg (Ajax Amsterdam).
